حواله های ارزی، وصول چک و خرید و فروش ارز

حواله ارزی عبارت است از نوعی دستور پرداخت که به موجب آن یک بانک به تقاضای مشتری خود (اعم از حقیقی و حقوقی) عهده یکی از بانکهای کارگزار خود در داخل و خارج از کشور صادر و از او میخواهد که وجه آن را به ذینفع حواله پرداخت نماید. به طور کلی حوالههای ارزی بر دو نوع است:

اولین قانون ضد‌انحصار، در سال 1890 با عنوان «قانون ضد‌تراست شرمن» در آمریکا به تصویب رسید. این قانون هر چند در ابتدا با مخالفت صاحبان صنایع مواجه شد اما به زودی آثار مثبت خود را نشان داد. بر اساس این قانون، دولت فدرال مسوولیت نظارت و در صورت لزوم تعقیب قانونی انحصارات و کارتل‌های تثبیت‌کننده قیمت را بر عهده گرفت. این قانون با محدود کردن توانایی فعالیت‌های تجاری برای تسلط بر سایر رقبا، موجب پویاتر شدن و بازتر شدن سیستم اقتصادی آمریکا و حرکت سریع به سمت تکنولوژی‌های جدید شد. این قانون نتایج خود را عمدتاً در قرن بیستم و با افزایش سریع استانداردهای زندگی شهروندان آمریکایی نشان داد.

قانون شرمن در زمانی تصویب شد که اقتصاد آمریکا در یک دوره آشفتگی به سر می‌برد. تکنولوژی‌های جدید، توانسته بودند با تولید انبوه انواع مختلف محصولات کارخانه‌ای، فعالیت‌های بزرگ تجاری را ایجاد کنند که با استاندارد شدن خطوط ریلی در آمریکا پس از جنگ داخلی، این کارخانه‌ها به کمک شبکه ریلی میان‌قاره‌ای، شبکه‌های بسیار گسترده توزیع را نیز به وجود آورده بودند. ظاهراً این پدیده باید به شکوفایی اقتصادی منجر می‌شد اما در همان حال، اکثر صنایع در کنترل انحصارات، کارتل‌ها یا تراست‌های اقتصادی بود. کارتل، گروهی از کمپانی‌های رقیب است که برای کاهش رقابت میان خود توافق به تعیین قیمت یا اتخاذ اقدامات دیگر می‌کنند. این قانون توانست روش دستکاری بازار از پشت‌صحنه و تبانی را به رقابت شرکت‌های خصوصی تغییر دهد که به ظاهر در همان مسیری است که اقتصاددانان به شدت به آن علاقه‌مند هستند، یعنی حذف هر عاملی که تجارت را محدود کند.

اقتصاددانان معتقدند هر عاملی که موجب محدود شدن تجارت شود، تولید کل را کاهش داده، رفاه اقتصادی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیز به تبع آن کاهش خواهد یافت. محدودیت در تجارت از آن دسته حوزه‌هایی است که اقتصاددانان تقریباً هیچ علاقه‌ای به آن ندارند. اما در خصوص قانون شرمن، در ابتدا اغلب اقتصاددانان نسبت به آن بی‌تفاوت بودند! از جمله دلایل آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که آنها اعتقاد داشتند، افزایش قیمتی که در نتیجه عملکردهای موسوم به ضدرقابتی به وجود می‌آید از کاهش قیمتی که در نتیجه کارایی بیشتر عملکردی و هزینه‌های پایین‌تر ایجاد می‌شود، کمتر است. به عبارت دیگر، به عقیده این دسته از اقتصاددانان، کارتل‌ها می‌توانند از دو عامل کارایی عملکردی و کاهش هزینه‌های تولید در اثر استفاده از صرفه‌های ناشی از مقیاس، به خوبی بهره‌برداری کنند که در نتیجه، حتی اگر انحصار موجب افزایش قیمت شود، میزان آن به مراتب کمتر از اثرات دو عامل فوق بر کاهش هزینه‌ها خواهد بود به طوری که برخی از طرفداران قانون ضد‌تراست پذیرفتند که حتی ممکن است تراست‌ها تولیدکنندگان کارآمدتری هم باشند.

از جمله می‌توان به پژوهش‌های توماس دی‌لورنزو (1985) اشاره کرد که نشان داد تراست‌هایی که قانون ضد‌شرمن علیه آنها تصویب شده بود، تولید را بسیار سریع‌تر از رشد تولید ناخالص داخلی، افزایش داده بودند که در نتیجه آن، قیمت محصولات تولیدی تراست‌ها عملاً سریع‌تر از سایر شرکت‌های تولیدکننده خارج از حوزه تراست‌ها، کاهش یافته بود. یعنی تراست‌ها درست خلاف آنچه تئوری‌های اقتصادی در خصوص کسب سود انحصاری از سوی انحصارگران کارتل‌ها بیان می‌کند، عمل کرده بودند. اغلب اقتصاددانان امروزه می‌دانند که مدل رقابت کامل و فرضیات آن مانند وجود اطلاعات کامل، آزادی در ورود و خروج به بازار و صفر بودن هزینه‌های مبادله قادر به تحلیل مسائل اقتصادی دنیای واقعی نیست در نتیجه، مدل‌ها و نظریات پیچیده‌تری برای توضیح دنیای واقعی نیاز است که با اعمال آنها برخی به این نتیجه رسیده‌اند که بسیاری از فعالیت‌هایی که در گذشته مشکوک به نظر می‌رسیدند، ممکن است ضد‌رقابتی نباشند. به طور مثال، اغلب فعالان ضد‌تراست در گذشته ادغام‌های عمودی را موجب کاهش رقابت می‌دانستند اما امروزه معتقدند این نوع ادغام‌ها معمولاً ضدرقابتی نیستند. در نتیجه، هر چند نمی‌توان با قاطعیت در خصوص عملکرد مثبت یا منفی تراست‌ها و انحصارگران قضاوت کرد اما بررسی‌های کلی نشان می‌دهد رقابت و اقتصاد باز یکی از مهم‌ترین عوامل رشد سریع اقتصادی است که بدون توجه به آن، عملاً هزینه‌های گزافی به سیستم اقتصادی وارد می‌شود.

بیش از 17 میلیون کسب و کار  در آمریکا فعالیت می کنند، تقریباً 70 درصد آنها بصورت مالکیت انحصاری فعالیت می نمایند. افتتاح یک مالکیت انحصاری، علاوه بر سادگی نسبی در مقایسه با شرکتهای بزرگ، یک روش کم هزینه برای ورود به دنیای کسب و کار است. از مشاوران و نیزه اندازان آزاد گرفته تا پیمانکاران مستقل تقریباً هرکس می تواند یک مالکیت انحصاری بوجود آورد

برای‌ انعکاس‌ معاملات‌ ارزی‌ و عملیات‌ خارجی‌ در صورتهای‌ مالی‌ واحد تجاری‌ باید معاملات‌ ارزی‌ و صورتهای‌ مالی‌ عملیات‌ خارجی‌ به‌ واحد پول‌ گزارشگری‌ (ریال‌) تسعیر شود. موضوعات‌ اصلی‌ در حسابداری‌ معاملات‌ ارزی‌ و عملیات‌ خارجی‌ عبارت‌ از این‌ است‌ که‌ چه‌ نرخی‌ برای‌ تسعیر بکار گرفته‌ شود و آثار مالی ‌ناشی از تغییر نرخ‌ ارز چگونه‌ در صورتهای‌ مالی‌ شناسایی‌ شود.

2  . هدف‌ این‌ است‌ که‌ تسعیر معاملات‌ ارزی‌ و عملیات‌ خارجی‌ به نحوی‌ صورت‌ گیرد که‌ نتایج‌ آن‌ عموماً با آثار تغییرات‌ نرخ‌ ارز بر جریانهای‌ وجوه‌ نقد واحد تجاری‌ و ارزش‌ ویژه‌ آن‌ هماهنگی‌ داشته‌ باشد واین‌ اطمینان‌ را ایجاد کند که‌ صورتهای‌ مالی‌ تصویری‌ مطلوب‌ از نتایج‌ عملکرد ارائه‌ می‌دهد. همچنین‌، صورتهای‌ مالی‌ تلفیقی‌، نتایج‌ مالی‌ و ارتباط‌ اقلام‌ را به گونه‌ای‌ که‌ در صورتهای‌ مالی‌ ارزی‌ قبل‌ از تسعیر نشان‌ داده‌ شده‌ است‌، منعکس‌ کند.

علم اقتصاد مالی یا فاینانس در چند دهه اخیر باعث تحرک و پویایی فراوانی در بازارهای مالی در دنیا شده است. ابزارها و مشتقات جدیدی که هر روز در قراردادهای بین افراد حقیقی و حقوقی ابداع می‌شوند، تنوع بالایی به این بازارها بخشیده و به نوعی اثر عملی یک علم دانشگاهی در معاملات و مبادلات روزانه در اقتصاد خودش را نشان داده است. علی ابراهیم‌نژاد که در حال گذراندن سال پایانی دوره دکترای فاینانس در بوستون کالج آمریکاست با تببین و توضیح فاینانس و کاربرد آن در دنیای مدرن امروزی، معتقد است بازارهای مالی ایران نیز باید هر چه سریع‌تر با امکان‌سنجی مناسب راه ورود ابزار جدید و نوآوری را باز کنند. در سایه این نوآوری‌هاست که می‌توان به تامین سرمایه بنگاه‌ها در بازارهای مالی امیدوار بود. شاید با استفاده از این ابزار جدید بتوان از بازار ناکارا و کم‌بهره‌ور به سوی بازاری چابک و پویا حرکت کرد .

در چند دهه اخیر اقتصاد مالی یا فاینانس اهمیت بسیار زیادتری نسبت به گذشته پیدا کرده و در محافل علمی نیز توسعه قابل‌توجهی داشته است. در حال حاضر به فاینانس به عنوان یک علم مستقل نگریسته می‌شود یا زیرشاخه‌ای از علم اقتصاد؟ ممکن است تعریفی مختصر از علم مالی داشته باشید؟
فاینانس، به شکل مدرنش، از حدود 50 سال قبل شکل گرفت. شکی هم نیست که پایه و اساس فاینانس ریشه در علم اقتصاد دارد. شیوه و اسلوب فاینانس همانی است که در اقتصاد است؛ به این صورت که مثلاً یک مصرف‌کننده را مدل کند و برایش یک تابع مطلوبیت در نظر بگیرد و تجزیه و تحلیل کند. فاینانس هم دقیقاً همین روش را دارد. در آن زمان در دانشگاه‌های دنیا به صورت امروز دپارتمان فاینانس وجود نداشت و صرفاً اقتصاددانانی داشتیم که در حوزه اقتصاد مالی کار می‌کردند. به مرور زمان با شکل گرفتن بازارهای مالی، متنوع شدن ابزارهای مالی و قوی‌تر شدن بنیه مالی اقتصاد، این شاخه قوی‌تر و موفق شد تا اندازه‌ای خود را از علم اقتصاد متمایز کند. گرچه همچنان ماهیت و روشی که دارد همان روشی است که اقتصاد دارد. منتها این شاخه به خاطر اینکه بسیار گسترده شده است توانسته تا اندازه‌ای خودش را مستقل جلوه دهد و از آنجا که رویکردی کاربردی دارد عمدتاً در دانشکده‌های کسب‌وکار (Business Schools) و در کنار دپارتمان‌هایی چون حسابداری و مدیریت عملیاتی و استراتژیک قرار گرفته است. البته نگاه به فاینانس در کشورهای مختلف متفاوت بوده است. برای مثال در ایران رویکرد به این شاخه علمی، رویکرد حسابداری بوده است و عمدتاً استادان حسابداری دروس مربوط به فاینانس را تدریس می‌کنند. در کشور ما البته این نگاه و به تبع آن فضا در حال تغییر است و کم‌کم نگاه اقتصادی به فاینانس حاکم می‌شود.